زمزیران(سردشتنامه) نوشته و پژوهشهای محمدفاضل شوکتی
| ||
|
محەممەد فازڵ شەوکەتی:زانای کارگێڕی، فەرمانبەر و مامۆستای خولی بەڕێوەبردن و حەزی لە شیکردنەوەی پرسی بەڕێوەبردنی ئێران و جیهانە، جیهانی ئەمڕۆ کاریگەری دیاردەیەک لەسەرە کە کاریگەری لەسەر هەموو لایەن و گۆشەکانی ژیانی مرۆڤایەتیمان هەبووە؛بەڕێوەبردنی زانیاری، کە بەڵێندەرە ژانێکی نوێ لەسەر بنەمای شارستانیەتی مرۆڤ و کولتوری مێژوویی و سەرەتای سەردەمێکی نوێ دامەزراوە کە تێیدا "مرۆڤی دیجیتاڵی" نوێنەرایەتی ژیانی کۆمەڵایەتی لەسەر ئەم هەسارەیە دەکات. ئامادەکردنی مێشکی مرۆڤ لەمڕۆدا، بەتایبەتی لە وڵاتانی گواستنەوە بۆ گەشەپێدان و بەکارهێنانی گونجاوی سەرچاوەکان، بابەتێکی قورس و قورسە. ئەم بلۆگە بە ئەرکی خۆی دەزانێت کە تا دەکرێت زانیاری و ئامرازی نوێی ئەم بوارە لە بواری بەڕێوەبردندا بناسێنێت لە جیهانێکدا کە نازناوی "سەردەمی تەقینەوەی زانیاری" و "سەردەمی بەڕێوەبەران"ی لێنراوە. من دەڵێم: خودا بێکۆتایە، بەڵام دێتە خوارەوە بۆ پێداویستییەکانتان. ئەوەندەی ئارەزووی تۆ فراوانتر دەبێت و بەقەد ئیمانەکەت کاریگەرە. خواوەند! بە شێوەیەک زیندووم بهێڵەرەوە دڵم نەشکێت چونکە زیندووم و بەجۆرێک دەمرم کە کەس بە نەبوونی من ئیکستاکی نەکات! ئامینعکس اصحابه شیخ محمد -دی ماه سال 1393
روستای گنه دار افسانه ها یا واقعیتها پژوهشی پیرامونپیشینه و وجه تسمیه روستای گنه دار مامش ، شهر پیرانشهر به کوشش : محمد فاضل شوکتی مقدمه نوشتن در مورد دیار آبا و اجداد شیرین است و دلنشین شیرین است ، بی شک هیچ نوشته ای از نوع پژوهش های موردی خالی از نقص نیست، و لیکن این دلیل نمی شود که هیچ کس دست به قلم نبرد و و از نوشتن خوداری کند، نوشتن عشق است ، شاید این نوشته کامل نباشد، و حق مطلب را ادا نکند، ولیکن فتح بابی خواهد بود برای عزیزانی که بخواهند بصورت فنی تر و علمی تر این نوشته را کامل کنند .و تحقیقات دامنه داری در این خصوص انجام دهند .در پی سفری که به این روستا به همراه تنی چند از داشتیم چگونگی امکانات روستا، سطح تحصیلات ،پیشینه تاریخی، موقعیت جغرافیائی، و وجه تسمیه این روستا برایم نا معلوم بود ، برآن شدم تا نوشته ای کوتاه م مجمل درمورد این روستا بنویسم. سفری به گنه دار مامش در روز جمعه تاریخ 26/10/139 اصل مطلب روستای گنه دار در روی تپه کوچکی واقع شده است که به کوههای اطراف مشرف است که خانه های روستا دور تا دور ان را گرفته اندو در وسط تپه قبرستان روستا قرار گرفته است.روستا متشکل از 30 خانوار که اغلب انها باهم فامیل هستند این روستا دارای برق وتلفن است اما اهالی روستا با کمبود آب دست و پنجه نرم می کنندو روستا فاقد یک پل است که در ماههای سال آب رودخانه زیاد می شود رفت و امد به روستا را با مشکلات زیادی مواجه می کند روستا داری مدرسه قدیمی که تخریبی و فاقد استفاده است که از مصالح ابتدایی چون سنگ و چوب درست شده است.و در مدرسه جدید روستا که در حاشیه روستا واقع شده است و از خانه های پیش ساخته درست شده است که داری دو کلاس درس و یک دفتر و یک انباری کوچک و یک دستشویی درست شده است. مردم روستا معتقدند و ادعا می نمایند گنه دار مامش در شمال شرقی شهر پیرانشهر واقع شده است ،ساکنان آن از عشره مامش بوده و جمعیت روستا در تاریخ تحریر این مطلب حدودا 20 خانوار و به نفر تقریبا 140 نفر می باشد وجه تسمیه این روستا از درختهای دور و بر اصحابه شیخ محمد که مشهور به دار گنه اسن گرفته شده است، گنه دار چیست.در زبان محلی عبارت است از درخت کنه:گنه دار به اسم درختی شده است که در هنگام شکوفه دادن گلهای شبیه کنه می دهد. در فرهنگ هه نبانه بورینه چنین آمده است گه نه دار :درختی بلا بلند و پهن برگ است،گیاهی به هنگام نو نهالی زیبا و به هنگام پیری کج و معوج است معنی گنه دار در لغت نامه دهخدا1. گنه دار. دهی است از دهستان لاهیجان بخش حومه ، شهرستان مهاباد که در 48 هزارگزی باختر م ... گنه دا 2. گنه دار: دهی است از دهستان ایل تیمور بخش حومه ، شهرستان مهاباد که در 27500 هزارگزی جن ...گنه دار3.گنه دار: دهی است از دهستان منگور بخش حومه ، شهرستان مهاباد که در 48 هزارگزی جنوب باختر ....درفرهنگ جغرافیایی ایران ج 4 چنین آمده است : گنه دار دهی است از دهستان لاهیجان بخش حومه ، شهرستان مهاباد که در 48 هزارگزی باختر مهاباد و 9 هزارگزی خاورشوسه ،خانه به نقده واقع شده است .هوای آن معتدل مالاریایی و سکنه اش 126 تن است .آب آن از رودخانه، آواچیر تأمین میشود.محصول آن غلات ، توتون ، حبوب و شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی آنان جاجیم بافی .راه آن مالرو است و تابستان میتوان اتومبیل برد..از). گنه دار منسوب به درختان دار گه نه ای است که در حواشی قبرستان یا اصحابه شیخ محمد روئیده است، در زمانهای قدیم که امکانات کشاورزی محدود بود از روستاهای دور و بر می آمدند و شاخه ای از این درخت را قطع کرده و می بریدند و در سقف طویله و یا محل نگهدای احشام آویزان می کردند و معتقد بودند که این در خت خاصیت ضد کنه دارد و کنه را را از احشام آنها دور می کند، درخصو ص اینکه این موضوع صحت دارد اهالی اظهار می دارند هر محل که کنه داشت و تکه ای از این درخت را در انجا آویزان می کردند پس از چند مدت از وجود کنه پاک می شد .احتملا از نظر علمی از تنه این در خت بو و یا موادی متساطع شود که باعث دور راندن کنه شود که این خود احتیاج به بررسی های علی متخصصین اهل فن و می تواند موضوع تحقیقات علمی و پایان نامه های دانشگاهی شود ،ساکنان می گویند در ختان فعلی ، تنومند و بزرگ تر و زیاد تر بودند ، و سابقه این درختان به صدها سال قبل باز می گردد و هیچ کس از بدایت وجود این درختان خبر ندارد و سینه به سینه از اجداد و آباد شاند داستان این درختان برای ایشان بازگو شده است ، البته احتمال دیگری نیز میتوان مطرح کدر و ان اینکه به وا سطه مزار شیخ محمد مردم شاید اعتقاد داشتند که روحانیت صحابه پیامبر و برکت و جود ایشان تاثیر بر در ختان گذاشته و بعنوان باور دینی این را اعتقاد داشته اند ، لذا این گزینه به ذهن متبادر می شود . درخت گنه دار یا دار گنه به هیکل و برگه ها به درخت گردو شباهت دارد ، کسی تا کنون از این درخ تکثیر نکرده است،مشابه این در خت در گنه دار منگور(مابین قره خضر و میشه ده) یکی دیگر از روستا های پیرانشهر وجود دارد. این روستا با وجود قرار گرفتن در جوار ردخانه (چومی ئا وژه رو) در سالهای اخیر با کمبود آب روبرو شده است . در مهاباد نز روستائی به همین نام ما بین کیتکه و خلیفان وجود دارد که مشابه این در ختان در آنجا نیز وجود دارد. در بهار وتابستان از برگه های این درختان بوئی نا مطبوع مشابه بوی سنجد متساطع می شود در محیط در ختان اصحابه ، یکی از یاران پیامیر که در ابتدای ترویج اسلام شهید شده است وجود دارد.با برسیهای انجام شده مشخص شده که ،در کردستان عراق نیز آبادی ها ئی به همین نام وجود دارد مردمان منطقه طی تشریفات خاصی در خت را بریده و با خود حمل می نمودند ساکنان منطقه ،روستاهای دور و بر عقاید خاصی به نسبت این درخت داشتند : معتقد بودن که این درخت در صورتی اثر گذاری دارد که طی تشریفات خاصی شاخه یا برگ این در خت استفاده شود هنگامی که شاخه در خت قطع می شد بصورت هر وله یا دو باید از در خت دور می شدند بدون اینکه پشت سر خود را نگاه کند ،در غیر اینصورت فکر می کردند شاخه جدا شده از در خت اصلی خاصیت ضد کنه خود را نخواهد داشت ، سپس شاخه بریده شده را در محل نگهداری احشام آویزا می نموده و این دعا را می خواندند دانو ده خوم ،ده ردو به لا له و هو له ده چی به هر حال زندگی در این روستا وجود داشته ، وجود دارد و وجود خواهد داشت
اسامی تعدادی از خانواده های ساکن این روستا از دیر باز تا کنون: •بنه ما له ی (چل چوکان)(اسماعیل زاده)چوک به معنای زانواست ،بدلیل قد بلندی این لقب از طرف قرنی آقای مامش به این خانواده نهاده شده است.رحیم چل چوک : اسماعیل زاده : فرزندان (صابر،صالح،خالد،قادر،احمد،رحمان، جعفر)همگی اسماعیل زاده بنه ما له ی ره حمان ئارد درشت :(خضری اقدم) فرزندان : قادر،ابوبکر،عمر،عبداله بنه ما له ی سید طاهر هاشمی(بنا به اظهارات خودشان نسبشان به امام حسین متصل می شود): فرزندان سید علی هاشمی،سید محمد خالد هاشمی،سید ابوبکر هاشمی،سید محمد رئوف هاشمی •بنه ماله ی ده رویش رسول (شهرت عثمانی) فرزندان مصطفی عثمانی، عمر عثمانی،زورار عثمانی
بنه ما له ی مام مسته فای عبدول ره حمانی(موریک) فرزندان : رحیم،قادر،محمد بنه ما له ی سوفی لیمانی(عبدالهی) مندا له کانی مام حسن بنه ما له ی وستا رسول (بلغاری) بنه ما له ی حاجی مو حه ممدی زینه شه لی (سلطانی) فرزندان : مراد،حاصل،شیخ محمد،علی،سلیمان،عثمان،ابوبکر،اسماعیل،واحد،محمد امین بنه ما له ی کاک حه سه ن مه عروفی : ( که له پیش دا ئا غای گه نه داری بوون)حاجی غفور،حاجی جعفر،مام قادر ریش سفیدان : صابر اسماعیل زاده و شیخ محمد سلطانی هنر مندان : رحیم اسماعیل زاده شمشال زنو حیران بیژ فعالین: سید علی هاشمی،مصطفی معروفی،صابر اسماعیل زاده،حاج جعفر معروفیسید خضر فهیم پور : داروخانه گیاهی
منابع: برداشت ها ی شخصی سفر شخصی به روستای گنه دار در دی ماه سال 1393 مصاحبه و گفتگوبا اهای روستا ی گنه دار dافته های انترنتی لغت نامه دهخدا لغت نامه دکتر محمد معین دانشنامه ویکیپیدیا فرهنگ هه نبانه بورینه عبدالرحمن شرفکندی سوم بهمن ماه سال 1393، پیرانشهر – محمد فاضل شوکتی
[ جمعه 3 بهمن 1393برچسب:گنه دار منگور,گنه دار مامش, شیخ محمد سلطانی, چل چوک, صابیره سور, محمد فاضل شوکتی,دار گنه,اصحابه شیخ محمد,, ] [ 16:1 ] [ محمد فاضل شوکتی ]
معنی زندگی درسردشت مرگ نبود سوغاتی اش گاز خردل نبود! تقدیم به شهدا و جانبازان هفت تیر سردشت محمد فاضل شوکتی ششم تیر ماه سال 1393 ، پیرانشهر، محمد فاضل شوکتی [ جمعه 6 تير 1393برچسب:سردشت,مقالات,محمد فاضل شوکتی, بمباران شیمیائی, 27 سالگرد بمباران شیمیایی,بمب های میکروبی, نسل کشی, ژِینو ساید, زمزیران,اولین شهر شیمیائی جهان,, ] [ 11:41 ] [ محمد فاضل شوکتی ]
در باره اولین های پیرانشهر چه می دانیم ؟ محمد فاضل شوکتی ملتی که عزت خود را فراموش کند به خواب سنگین می رود . و ملت در خواب کاملا بی آزار می شود وظیفه تاریخ به همین مختصر یعنی نقل و ضبط وقایع منحصر نیست . وظیفه دیگری برای خوانندگان تاریخ و نه خود تاریخ قائل شده اند و آن تجربه اندوزی از حوادث است به این معنی که دوباره کاریهای گذشته از بین برود،در واقع همه قبول دارند که مقصود از علم تاریخ پند و اعتبار است.و به قول مورخی غرض از تاریخ آگاهی از احوال گذشتگان و فایده آن پند یافتن و به دست آوردن تجربه به وسیله آگاهی بر تغییرات زمان ودر واقع عمر دوباره است این تعریفها شاید اهمیت تاریخ را تا حدودی روشن کند ،اما باز جوابگوی این ایراد نیست که در این روزگار علم و دانش که هر لحظه اش برای ملتها گرانبها ست نباید هفته ای چند ساعت وقت را بر ای خواندن تاریخ از بین ییریم.اگر هم هدف تاریخ را آگاهی از روزگار گذشتگان بدانیم خیلی خواهند گفت بسیاری از گفته هایی که به نام تاریخ گفته می شود با حقیقت جور در نمی آید وامروز جز اینکه وسیله ایراد و سرگرمی این و آن باشد چیز دیگری نیست.اما همه اشکالاتی که برشمردیم ارزش تاریخ را از بین نمی برد .رسالتی که تاریخ به عهده دارد بسیار بالاتر از اینهاست. "تاریخ تنها مایه سرگرمی ملتها نیست.تاریخ سازنده ملتهاست.". تاریخ تنها یاد بعضی زد و خوردها و شیوه زندگی پادشاهان نیست.آنچه در یک سرزمین می گذردهمه پیکره های تاریخ هستند:دین-مذهب-موسیقی-سیستم کشاورزی- آداب و رسوم-خلقیات و روحیات و ....ریشه تاریخ بر آنست که از فراز همه این رویدادها بر سرزمینی می نگرد و با بخشیدن نیرو وسرمایه –همچون اشعه آفتاب-مردم سرزمینی را نیرو و توانایی می بخشدتا زندگی داشته باشند و بسازند و بخورند و بخورانند و گلیم خود را از آب بکشند.این تاریخ است که مردمان را دگرگون می کند و دگرگونیها را سیر آب می کند ودرس عبرت به بندگان می بخشد.همه گفته های بالا این برهان های ریشه ای برای خواندن تاریخ را بیان میکند .تاریخ را از جهات گوناگون مورد بررسی قرار دهیم.وبه تاریخ به دید تعصب نگاه نکنیم چه بسا بسیاری از رویدادها آن گونه که می خوانیم نباشد ویا دست کم ریزه کاریهایش آن نباشد که میخوانیم و می شنویم. این را هم بدانیم تاریخ هر چه باشد خواندنش ما را سر شوق می آورد و در سکوت شبها نکته های نغزش چه بسا افسانه ای بیش هم نباشد چراغی فرا رویمان می گذارد. ملتی که تاریخ گذشتگان و اسباب ترقی و تنزل خود را نداند کودکی را ماند که پدر و مادر خود را نشناسد اگر انسانی تاریخ یا گذشته خود را بیاد نیاورد بدین معنی استکه هیچ آموزه ای از گذشته در سر ندارد؛ بنابراین در هر سن و سالی که باشد بسیار کودکانه تر از آن رفتار میکند. چنین انسانهائی را در جامعه عقب مانده ذهنی و یا حتی دیوانه مینامند. حال در یک مقایسه ساده و روشن باید گفت آن کشور و مردمی هم که از گذشته یا تاریخ خود اطلاعی ندارند و یا دانش اندک و ناقصی دارند، دچار همین حالت شده اند. دولتهای جهان تماما حکومت کرده و فرهنگ میسازند تا از آن به نفع خود استفاده کنند: ولیکن ما از تاریخ پر افتخار خود بی اطلاعیم ، نه تنها خود به ثبت و ضبط تاریخ نیاکان اقدام نمی کنیم به کسانی هم که به این مهم می پردازند می خندیم !!!!!! ملتی که عزت خود را فراموش کند به خواب سنگین می رود . و ملت در خواب کاملا بی آزار می شود . پس بخوانید و بدانید و بنویسید یا به کسانی که به جای شما می نویسند کمک کنید نوشته هایشان را نقد کنید و خوشان را تخریب نکنید .همین و بس ............... فرزندان ما از تاریخ این دیار باید بدانند . اولین های پیرانشهر در مورد شهر تان چه اطلاعاتی دارید؟ تا چه اندازه ای از تاریخ و گذشته پیرانشهر مطلع هستید ؟ اولین شهر دار پیرانشهر ملا سید عبدالله محمودی . اولین رئیس اداره آموزش و پرورش پیرانشهر (نمایندگی آموزش و پرورش) آقای کاک آقا زاده (مهابادی) . اولین رئیس آموزش و پرورش بومی عبدالرحیم بهزادی اولین رئیس ثبت احوال : خلیل معروفیانی معروف به میرزا خلیل اولین فرماندار پیرانشهر آقای طهماسبی اولین پزشک بومی دکتر سید علی سید احمدی اولین راننده اتوبوس پیرانشهر محمد بهزاد اولین مدرسه تاسیس شده در پیرانشهر مدرسه وفائی اولین مسجد تاسیس شده در پیرانشهر مسجد جامع اولین گاراژ مسافر بری میر حبیب اولین گاراژ باربری: علی بهزادی اولین زن عضو شورای شهر : خانم فاطمه بهزاد اولین مرد عضو شورای شهر میرزا علی بازیان اولین سینما توسط آقای ستار زاده که بهائی بود تاسیس شد اولین روستای دارای برق روستای گزگسک پیران(گزگسکی شیخی) اولین دفتر خانه اسناد رسمی پیرانشهر دفتر خانه ازدواج و طلاق شماره 10 مرز خانه (قاضی محمد ملا احمد زاده) اولین معلم زن : خانم مریم حبیب پناه اهل اشنویه اولین مهندس : مهندس فتاح عزیز اقدم اولین امام جمعه قبل از ملا دو نخور( ماموستا ملا احمد سلیمی): ------------ اولین معلمین پیرانشهر:مصطفی رحیم زاده اولین دندانساز پیرانشهر: رحمن آسمند اولین رنگ رز (نقاش) پیرانشهر: رستمی از اهالی آذری نقده مقیم پیرانشهر اولین نانواخانه واقع در پادگان پسوه نانوائی دریائی اولین نانواخانه شهر پیرانشهر : واقع در خیابان امام آذر ، عثمانی اولین عکاس پیرانشهر : شاهرخ برقی بهائی (عکاسی ساکو) اولین حلبی ساز پیرانشهر: استاد قادر جلالی (مهابادی) اولین لحاف دوز پیرانشهر:عبدالله مجرومی اولین تزریقات و پانسمان پیرانشهر: میرزا علی میرزائی مشهور به علی آقا اولین تزریقات و پانسمان بومی پیرانشهر: خدر میوژ مسن ترین ورزشکار پیرانشهر و ایران : عبدالله ریواز اولین بخشدار پیرانشهر : آقای سپهر اولین آسیاب (ئاشی ئاوری) پیرانشهر : ئاشی حاجی سید شامه (سید شامه سید احمدی)به آدرس ، خیابان سید قطب شرقی فعلی اولین خیابان پیرانشهر خیابان پهلوی (امام ره فعلی) اولین شرکت نفت پیرانشهر : میرزا حسن رحیم زاده اولین خیاط کت شلوار دوز پیرانشهر : میرزا حسن شریف زاده اولین کتابفروشی پیرانشهر: محمد رضا افشاری (آذری) اولین عریضه نویس پیرانشهر : میرزا قاسم اوطمیشی مالکین پیرانشهر : مرحوم کاک حسن قادری – مرحوم کاک محمود قادری – مرحوم کاک مامند بیرکانی) محله های قدیمی پیرانشهر: پیاوه قسه خوشه کان : کاک عباسی گلک، عبدالله توتن، اعضای انجمن شهرسال ------------ : ( سید محمد مرادی - میر قاسم غیبی)
اعضای شورای اصناف سال 1347 قاضی محمد ملا احمد زاده میرزا علی بازیان حسن نوری
اولین شورای اجتماعی شهر پیرانشهر قبل از سقوط حکومت پهلوی سال 1357: اولین شورای اجتماعی شهر پیرانشهر قبل از سقوط حکومت پهلوی سال 1357 از 22 نفر تشکیل یافته بود که نمایند ه کلیه طبقات اجتماعی در آن عضویت داشتند : دو نفر روحانی: ملا کریم نمنجه - ملا حسینی هنگوه دو نفر کارگر : عبدالله ریواز - مام شریف سوغانلو دو نفر کارمند : کریم کریم زاده – رزگار کمالی زاده دو نفر برادران اهل تشیع ساکن پیرانشهر دو نفر دانش آموز: دو نفر بازاری : دو نفر خانم : دو نفر معلم :
اعضای اولین دور شورای اسلامی شهر پیرانشهر: عبدالله ریواز سید رحمن محمودی رحمن اسماعیلی حسن قریشی فاطمه رنجبر
این مقاله مرتب بروز می شود لذا ، اگر در مواردی اطلاعات اشتباهی قید شده آنرا به طریق ممکن تذکر دهید و مواردیاز قلم اقتاده ا را طلاع دهید. لازم است در نقل مطالب و عکسهای ، این وبلاگ منبع را قید نمائید :ذکر منبع علاوه بر آنکه رعایت اخلاق حرفهیی است، مسوولیت صحت مطالب را نیز بر دوش منبع آن میاندازد، ضمن اینکه ذکر منبع حتما باید در بازانتشار اخبار اختصاصی رسانههای دیگر نیز رعایت شود؛ زیرا حاصل تلاش، کار و بینش تهیه کننده آن مطلب است.
|
|
[قالب وبلاگ : تمزها] [Weblog Themes By : themzha.com] |